Narodna Skupština Republike Srbije je na Sedmoj sednici Drugog redovnog zasedanja održanoj 28. decembra 2016. godine usvojila Zakon o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu
vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 108/2016, u daljem tekstu: “Zakon”), koji se primenjuje od 1. januara 2017. godine, osim odredbi koje se odnose na mesto prometa dobara i usluga, koje će se
primenjivati od 1. aprila 2017. godine.
Zakon, pre svega, prvi put određuje pojam stalne poslovne jedinice, koja se definiše kao organizacioni deo pravnog lica koji može da obavlja delatnost. Zakon u najvećem delu precizira odredbe koje se odnose na poreske obaveze stranog pravnog lica u Republici Srbiji. Tako, član 10. Zakona propisuje da se sada poreskim dužnikom smatra primalac dobara i usluga i kada strano lice koje vrši promet nije obveznik poreza na dodatu vrednost („PDV“) u Republici Srbiji, i to nezavisno od toga da li strano lice ima stalnu poslovnu jedinicu na teritoriji Republike Srbije i da li je ona obveznik PDV-a.
Dodatno, članom 10a Zakona propisana je obaveza stranog lica koje vrši oporezivi promet u Republici Srbiji da, ne samo odredi poreskog punomoćnika, već i da se evidentira za obavezu
plaćanja PDV-a, nezavisno od iznosa prometa u prethodnih 12 meseci. Zakon više ne predviđa izuzetak od obaveze određivanja poreskog punomoćnika i evidentiranja za obavezu plaćanja
PDV-a za strana pravna lica koje pružaju usluge isključivo elektronskim putem, dok sa druge strane, precizira da navedenu obavezu nema strano pravno lice koje isporučuje dobra ili pruža
usluge obveznicima PDV-a u Republici Srbiji, odnosno državnim i organima jedinice lokalne samouprave koji nisu obveznici PDV-a.
Član 12. Zakona koji reguliše mesto prometa usluga je u većem delu promenjen, tako da sada precizira da se njime određuje način utvrđivanja poreskog obveznika isključivo za svrhu
primene pravila o određivanju mesta prometa usluga. Naime, član 12. Zakona, pre svega određuje pojam poreskog obveznika kojem se pruža usluga u zavisnosti od toga da li uslugu
pruža lice koje je poreski obveznik ili strano lice koje se nije evidentiralo za obavezu plaćanja PDV-a. Zakon dalje određuje pojam mesta prometa usluge, u zavisnosti od toga da li se usluga
pruža poreskom obvezniku (kada je mesto pružanja usluge sedište, odnosno prebivalište ili boravište primaoca usluga, odnosno sedište poslovne jedinice, ako se razlikuje od
sedišta/prebivališta/boravišta primaoca usluga) ili licu koje nije poreski obveznik (kada je mesto pružanja usluge sedište, odnosno prebivalište ili boravište pružaoca usluga, odnosno sedište
poslovne jedinice, ako se razlikuje od sedišta/prebivališta/boravišta pružaoca usluga). Predmetni član 12. Zakona i dalje predviđa određene izuzetke u odnosu na navedena opšta
pravila, od kojih su neki ostali neizmenjeni, dok su neki preciznije određeni. Tako, Zakon sada razdvaja prevoz lica i prevoz dobara, dodaje da se kod konzumacije jela i pića na licu mesta,
mestom pružanja usluge smatra mesto gde je usluga stvarno pružena, zatim dodatno reguliše mesto pružanja usluga iznajmljivanja prevoznih sredstava, proširuje i dodatno reguliše listu
usluga kod kojih se mestom pružanja usluga smatra mesto sedišta primaoca usluga i sada, kao mesto pružanja usluga posredovanja koje se pružaju licu koje nije poreski obveznik, predviđa
mesto u kojem je izvršen promet dobara i usluga koji su predmet posredovanja.
Na kraju, Zakon više ne sadrži odredbe o pravu na refundaciju PDV-a za kupovinu hrane i opreme za bebe, predviđajući da će se na hranu i opremu za bebe koja je nabavljena do dana
početka primene zakona kojim se uređuje finansijska podrška porodici sa decom, primenjivati sada brisan član 56b. Zakona koji reguliše ovo pitanje.
Prelaznim i završnim odredbama Zakona odložena je primena obaveze poreskih obveznika da sačinjavaju i podnose preglede obračuna PDV-a, za 1. januar 2018. godine. U skladu sa tim, izmenjen je i Pravilnik o obliku, sadržini i načinu vođenja evidencije o PDV i o obliku i sadržini pregleda obračuna PDV (“Sl. glasnik RS“, br. 80/2016) po kome će se takođe odredbe u vezi sa sastavljanjem i podnošenjem pregleda obračuna PDV-a uz PDV prijavu, primenjivati od 01. januara 2018. godine.