Zakon o udruženjima („Sl. glasnik RS“, br. 51/2009, dalje:”Zakon“), stupio je na snagu 22.7.2009. godine, a počinje da se primenjuje danom isteka tri meseca od dana stupanja na snagu, odnosno 23.10.2009. godine.
Zakon je regulisao materiju udruženja na savremeniji način uz usklađivanje sa Ustavom, a samo udruženje definisano je kao dobrovoljna i nevladina nedobitna organizacija, zasnovanu na slobodi udruživanja više fizičkih ili pravnih lica, osnovana radi ostvarivanja i unapređenja određenog zajedničkog ili opšteg cilja i interesa, koji nisu zabranjeni Ustavom ili zakonom. Strano udruženje je definisano kao udruženje sa sedištem u drugoj državi, osnovano po propisima te države radi ostvarivanja nekog zajedničkog ili opšteg interesa ili cilja, a čije delovanje nije usmereno na sticanje dobiti, kao i međunarodno udruženje ili druga strana, odnosno međunarodna nevladina organizacija koja ima članove koji su se na dobrovoljnoj osnovi povezali radi ostvarivanja nekog zajedničkog ili opšteg interesa ili cilja koji nije usmeren na sticanje dobiti.
Zakon se takođe primenjuje subsidijarno i na druge vrste udruženja (političke stranke, sindikati, sportske organizacije i dr.), regulisane posebnim zakonima, ukoliko određena pitanja nisu uređena posebnim zakonima.
Predviđena je dobrovoljnost upisa domaćih udruženja u registar, što predstavlja jednu od najznačajnihih novena u odnosu na raniju regulativu, mogućnost osnivanja na određeno i neodređeno vreme, smanjen je broj osnivača, uz obavezu da najmanje jedan od osnivača mora imati prebivalište odnosno sedište na teritoriji Republike Srbije.
Udruženje se osniva usvajanjem osnivačkog akta i statuta i izborom lica ovlašćenog za zastupanje, na osnivačkoj skupštini udruženja, pri čemu je propisana minimalna sadržina osnivačkog akta i statute.
Udruženja su u obavezi da vodi poslovne knjige, sačinjava finansijske izveštaje i podleže vršenju revizije finanskijskih izveštaja u skladu sa propisima o računovodstvu i reviziji, a mogu se baviti i privrednom delatnošću kojom se ostvaruju ciljevi utvrđeni statutom, ukoliko je delatnost manjeg obima i upisana u Registar.
U prelaznim odredbama Zakona reguliše se rok za usaglašavanje postojećih udruženja sa Zakonom, te je ostavljen rok od 18 meseci za domaća i tri meseca za strana udruženja da usaglase svoje poslovanje sa novim Zakonom. Za društvene organizacije, udruženja građana i njihove saveze osnovane prema Zakonu o društvenim organizacijama i udruženjima građana („Službeni glasnik SRS“, br. 24/82, 39/83, 17/84, 50/84, 45/85 i 12/89 i „Službeni glasnik RS“, br. 53/93, 67/93 i 48/94) propisano je da nastavljaju sa radom kao udruženja, s tim što su dužni da u roku od 18 meseci od dana početka primene Zakona usklade svoj statut i druge opšte akte, dok nepokretnosti koje su koristile, postaju sredstva u državnoj svojini na kojima pravo korišćenja ima jedinica lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nepokretnosti nalaze.